O prawach dziecka

O PRAWACH DZIECKA DLA DZIECI

Marcin Brykczyński

Niech się wreszcie każdy dowie
i rozpowie w świecie całym,
że dziecko to także człowiek
tyle, że jeszcze mały.
Dlatego luzie uczeni,
którym za to należą się brawa
chcąc wielu dzieci los odmienić
spisali dla was mądre prawa.
Więc je na co dzień i od święta
spróbujcie dobrze zapamiętać.

Nikt mnie siłą nie ma prawa zmuszać do niczego.
A szczególnie do zrobienia czegoś niedobrego.

Mogę uczyć się wszystkiego co mnie zaciekawi.
I mam prawo wybierać w co się bawić.

Nikt nie może mnie poniżać, krzywdzić, bić, wyzywać.
I każdego mogę zawsze na ratunek wzywać.

Jeśli mama albo tata już nie mieszka z nami.
Nikt nie może mi zabronić spotkać ich czasami.

Nikt nie może moich listów czytać bez pytania.
Mam też prawo do tajemnic i własnego zdania.

Mogę zadąć, żeby każdy uznał moje prawa.
A gdy różnię się od innych to jest moja sprawa.

Tak się wierszem poukładały,
prawa dla dzieci na całym świecie,
byście w potrzebie z nich korzystały
najlepiej jak umiecie.

O PRAWACH DZIECKA DLA RODZICA

Poruszając w przedszkolu tematykę Praw Dziecka, mamy na celu wprowadzić dzieci i uświadamiać im, że są częścią ludzkiej społeczności, co niesie ze sobą wsparcie w postaci przysługujących im praw, ale też wiąże się z pewnymi obowiązkami.

„Prawo” określa normy postępowania ustalone przez określone państwo. W pewnym sensie nam dorosłym pojęcie to kojarzy się raczej z czymś, co ogranicza mniej lub bardziej nasze życiowe postępowanie.

Z drugiej strony myśląc o prawach dziecka myślimy raczej o nadmiernej swobodzie i wyzwoleniu spod autorytetu dorosłych. Prawa dziecka kojarzą się nam raczej jako zagrożenie dla naszych rodzicielskich praw. Oczywiście mamy świadomość konieczności szerzenia świadomości praw dziecka wśród najuboższych lub patologicznych środowisk i przeważnie tylko w takim kontekście ta tematyka jest przez nas podejmowana, jednocześnie uświadamianie naszego własnego dziecka wydaje się nam zbędne.

Jakkolwiek sądzimy, każdemu dziecku jak i każdemu dorosłemu człowiekowi, przysługuje zespół podstawowych, niezbywalnych i uniwersalnych praw przysługujących bez względu na rasę, kolor skóry, pleć, poglądy, pochodzenie, stan zdrowia, ujętych w postaci „praw człowieka”. Ze względu na swoją niezaradność, niedojrzałość psychiczną oraz słabość organizmu, ustawodawcy uznali konieczność określenia specjalnych, oddzielnych praw – Praw Dziecka, jako wzmocnienie jego ochrony.

Prawa Dziecka odnoszą się przede wszystkim do relacji Państwo – dziecko, nie kolidują one z naszym rodzicielskim prawem do wychowywania dzieci zgodnie z własnym światopoglądem, chyba że, postępowanie rodziców jest w odniesieniu do dziecka niebezpieczne czy niezgodne z prawem.To najczęściej rodzice lub opiekunowie reprezentują dziecko przed organami państwa i jako pierwsi zgłaszają łamanie jego praw.

Znajomość własnych praw jest bardzo ważna. Tylko ten, kto zna swoje prawa, może z nich świadomie korzystać. Dziecko świadome swoich praw jest w stanie łatwiej obronić się przed przemocą, krzywdzeniem, dyskryminacją bo wie, że ma do tego prawo i że są instytucje, które powinny mu pomóc.

Dziecko jest przede wszystkim człowiekiem. Jako człowiek ma ono:

  • prawo do szacunku, a co za tym idzie traktowania go jak podmiot, a nie przedmiot, szanowania go jako osoby o indywidualnych potrzebach, zdolnościach, umiejętnościach, wadach i zaletach; 
  • prawo do niewiedzy, a wiec zadawania pytań, poznawania otaczającego świata, zdobywania wiedzy z różnych dziedzin na miarę własnych możliwości;
  • prawo do własności, ale też konieczność respektowania tego prawa wobec innych;
  •  prawo do tajemnicy;
  • prawo do radości, a wiec tez do wszystkiego tego co służy odprężeniu, wypoczynkowi, co uprzyjemnia czas, bawi, rozwesela, ale też prawo do radości jako triumfu z pokonania trudności, osiągniętego celu, samodzielności;
  • prawo do wypowiadania swoich myśli i uczuć, zarówno pozytywnych jak i negatywnych;
  • prawo do życia, ochrony, opieki (prawa socjalne);
  • prawo do przynależności do grupy, do przebywania z rówieśnikami (prawa społeczne);
  • prawo do prawidłowego rozwoju – do nauki, racjonalnego spędzania czasu, miłości rodziców, czasu rodziców.

Szczegółowy katalog praw cywilnych, socjalnych, kulturalnych i politycznych przyznanych dzieciom zawiera Konwencja o Prawach Dziecka uchwalona 20 listopada 1989r. przez ONZ i ratyfikowana przez Polskę w 1991r.. Składa się ona z trzech części, zawierających 54 artykuły. W pierwszej zawarta jest preambuła oraz 41 artykułów bezpośrednio definiujących zakres praw dziecka w kontekście różnych sytuacji i potrzeb,. Cześć druga to wykładnia obowiązków ONZ i państw ratyfikujących Konwencję, związanych z praktyczną realizacją praw dziecka.

Realizacja wszystkich praw dziecka ma zapewnić mu minimum komfortu psychicznego, niezbędnego do normalnego rozwoju. Jednakże nie powinniśmy zapominać, że prawa powinny łączyć się z obowiązkami i wzrastającym poczuciem odpowiedzialności. Poprzez ukazywanie dziecku jego praw kształtujemy jego moralność i przygotowujemy do aktywnego udziału w życiu społecznym, wyrabiamy w nim przeświadczenie, że współpraca jest lepsza niż konflikt, że każdy powinien być odpowiedzialny za swoje czyny, że możemy ulepszać świat, jeżeli będziemy próbować, pomagamy w zrozumieniu, że prawa człowieka są sposobem na poprawę ich życia oraz życia innych ludzi.

Opracowała
Joanna Tomczyk

WIĘCEJ O PRAWACH DZIECKA NA STRONACH UNICEF

Powrót